Việt Nam hiện là một trong những điểm nóng sốt xuất huyết của khu vực. Từ đầu năm đến hết tháng 10/2025, cả nước ghi nhận 110.503 ca mắc và 23 ca tử vong, đưa tỷ lệ mắc của Việt Nam vào nhóm cao nhất Đông Nam Á.
Sốt xuất huyết có bệnh cảnh rất đa dạng, trong khi chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tỷ lệ mắc ở người lớn và người cao tuổi ngày càng tăng khiến việc theo dõi trở nên khó khăn hơn. Dù chỉ 5–10% bệnh nhân diễn tiến nặng, nhưng hiện nay bác sĩ chưa thể xác định chính xác trường hợp bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ, vì vậy việc nhập viện và theo dõi sát vẫn đóng vai trò then chốt.
Báo cáo tại hội nghị, TS.BS Hồ Quang Chánh, Trưởng Nhóm nghiên cứu Sốt xuất huyết dengue tại OUCRU cho biết, một trong những thách thức lớn là không thể đo trực tiếp mức độ thoát huyết tương (cơ chế dẫn đến sốc) của bệnh nhân. Việc theo dõi xâm lấn có thể gây chảy máu ở bệnh nhân sốt xuất huyết nên nhu cầu về phương pháp theo dõi an toàn, không xâm lấn ngày càng cấp thiết.
Từ thực tế này, OUCRU và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM,đã nghiên cứu các thiết bị đeo theo dõi không xâm lấn và xây dựng công cụ hỗ trợ quyết định lâm sàng dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI).
Kết quả khảo sát cho thấy thể tích nhát bóp có thể cảnh báo diễn tiến nặng sớm hơn nhiều giờ so với tụt huyết áp. Đặc biệt, thiết bị đo trở kháng với hai cảm biến đặt ở cổ tay và cổ chân cho độ chính xác gần tương đương siêu âm. Khi chuyển sang nghiên cứu sóng PPG – kỹ thuật đo biến thiên thể tích bằng ánh sáng trên bệnh nhân sốt xuất huyết, mô hình Transformer kết hợp dữ liệu PPG và lâm sàng dự đoán diễn tiến nặng trước 2 giờ với độ chính xác khoảng 80%.
Song song, nhóm hợp tác cùng các kỹ sư từ trường Đại học Imperial London để phát triển thiết bị đeo D-SCAPE sử dụng nhiều bước sóng ánh sáng để đo huyết áp và thông số huyết động. Phiên bản gọn nhẹ đeo tay dự kiến sẵn sàng cho thử nghiệm lâm sàng trong năm tới.
Trên hướng hỗ trợ quyết định lâm sàng, nhóm đã xây dựng mô hình AI dựa trên dữ liệu sốt xuất huyết hơn 20 năm tại Việt Nam. Khác với các mô hình cũ chủ yếu dựa trên dữ liệu trẻ em, mô hình học sâu mới đạt độ chính xác khoảng 80% và duy trì hiệu năng trên bộ dữ liệu độc lập.
TS.BS Hồ Quang Chánh cho biết: “Tuy nhiên, nghiên cứu định tính cho thấy nhân viên y tế cần công cụ thích hợp, dễ sử dụng và phù hợp quy trình bệnh viện, thay vì chỉ một mô hình dự đoán. Chỉ khi công cụ phù hợp với thực hành thực tế, việc quản lý bệnh nhân sốt xuất huyết mới có thể tạo ra đột phá. Vậy nên, công cụ này cần được thiết kế tích hợp mô hình tiên đoán, phác đồ điều trị, tính toán cân nặng hiệu chỉnh và các tiện ích hỗ trợ khác”.
Dự án “D-scape – Thiết bị phân loại và tiên đoán sốc Sốt xuất huyết Dengue” đã được OUCRU triển khai nghiên cứu từ năm 2022 và mới đây tiếp tục nhận được nguồn tài trợ từ LifeArc. Trong thời gian tới, OUCRU sẽ tiếp tục nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu năng thiết bị, tinh chỉnh các tính năng và tối ưu khả năng tích hợp vào thực hành lâm sàng tại Việt Nam.
Bài viết có sử dụng thông tin từ nguồn sau: https://moh.gov.vn/tin-tong-hop/-/asset_publisher/k206Q9qkZOqn/content/sot-xuat-huyet-dengue-la-nguy-co-voi-moi-lua-tuoi-chu-khong-rieng-tre-em?inheritRedirect=false
