Đơn vị tài trợ
Quỹ học bổng nghiên cứu Wellcome Sir Henry Dale
Chủ nhiệm đề tài
TS. James Watson
Tại những vùng lây truyền bệnh sốt rét cao, các cá nhân liên tục bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét. Vào bất kỳ khoảng thời gian nào, hầu hết những người nhiễm bệnh đều kiểm soát được sự lây nhiễm và không thể hiện triệu chứng; nhưng ở một số cá thể, bệnh lại phát triển nghiêm trọng đe dọa đến tính mạng. Vì ký sinh trùng sốt rét rất phổ biến nên thật sự rất khó trong việc chẩn đoán liệu sốt rét có phải là nguyên nhân gây bệnh hay không; hay ký sinh trùng chỉ là sự ngẫu nhiên. Trong các nghiên cứu lâm sàng về bệnh sốt rét nặng, việc chẩn đoán sai dẫn đến việc bao gồm nhầm luôn cả những bệnh nhân không bị sốt rét nặng, ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả.
Dự án nghiên cứu này sẽ phát triển một mô hình chẩn đoán bệnh sốt rét nặng dựa trên dấu ấn sinh học, bằng việc sử dụng các dấu ấn sinh học dễ đo lường như số lượng tiểu cầu và số lượng bạch cầu. Mô hình này sẽ giúp nâng cao hiểu biết về khuynh hướng di truyền đối với bệnh sốt rét, tác động của việc truyền máu trong bệnh sốt rét nặng, và cách thức thiết kế các thử nghiệm lâm sàng tốt hơn ở các vùng có dịch. Ba câu hỏi nghiên cứu này sẽ dựa trên định nghĩa chính xác về bệnh sốt rét mức độ nặng.
Bệnh sốt rét nặng do falciparum gây ra vẫn là nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ em (điều mà có thể ngăn ngừa được) ở vùng cận Saharan – Châu Phi, mặc dù đã có sẵn các liệu pháp điều trị hiệu quả cao.
Gánh nặng bệnh tật đáng kể nhất chính là tại những khu vực có muỗi truyền bệnh cực mạnh, nơi trẻ em bị nhiễm nhiều lần. Ở những khu vực có tỷ lệ lây truyền cao này, các biện pháp can thiệp hiệu quả sẽ mang lại lợi ích sức khỏe cộng đồng một cách tuyệt nhất. Việc thực hiện các nghiên cứu lâm sàng lớn về bệnh sốt rét nặng để thử nghiệm các biện pháp can thiệp mới (với một lượng đủ về số bệnh nhân) là mang tính khả thi về mặt logic.
Tuy nhiên, ở những vùng lây truyền cao, sốt rét mức độ nặng chủ yếu giới hạn ở trẻ nhỏ và rất khó đánh giá mối quan hệ nhân quả ở bệnh mức độ nặng, đặc biệt là việc phân biệt giữa nhiễm trùng máu xâm lấn và sốt rét mức độ nặng. Nhiều trẻ có vẻ khỏe mạnh lại có ký sinh trùng P. falciparum có thể phát hiện được bằng kính hiển vi ngay trong máu của trẻ, dẫn đến giá trị tiên đoán dương tính lại thấp đối với ký sinh trùng giai đoạn máu ở bệnh mức độ nặng.
Trong trường hợp không có dấu ấn sinh học dự đoán, việc chẩn đoán sốt rét mức độ nặng ở trẻ nhỏ và sự phân biệt với nhiễm trùng máu do vi khuẩn theo đó là không chính xác. Khó khăn nghiêm trọng này trong chẩn đoán lâm sàng ảnh hưởng đến tất cả các phân tích định lượng và nghiên cứu dựa trên kiểu hình lâm sàng chính xác của bệnh sốt rét mức độ nặng: nghiên cứu điều trị lâm sàng, nghiên cứu vắc-xin, nghiên cứu dịch tễ học của gánh nặng bệnh tật, và nghiên cứu mối tương quan di truyền ở người. Hầu hết các nghiên cứu về sốt rét mức độ nặng sẽ bao gồm một số bệnh nhân có ký sinh trùng sốt rét trong máu nhưng nguyên nhân chính của bệnh nặng này lại không phải do sốt rét. Sự không đồng nhất về kiểu hình này có thể che khuất các kết quả quan trọng.
Vấn đề này có khả năng được giải quyết bằng cách sử dụng các dấu ấn sinh học dự đoán trong khuôn khổ xác suất. Nghiên cứu này sẽ phát triển và xác thực khuôn khổ phương pháp luận, làm cơ sở cho việc sử dụng các dấu ấn sinh học để điều chỉnh tính không đồng nhất tổng thể ở bệnh sốt rét mức độ nặng đã được xác định lâm sàng; và sau đó ứng dụng khuôn khổ này để trả lời ba câu hỏi nghiên cứu quan trọng dưới đây:
Mục đích của dự án nghiên cứu này bao gồm cả phương pháp luận (phát triển các phương pháp thống kê và phát triển khuôn khổ suy diễn nhân quả để xác thực các phương pháp) và tính ứng dụng (phân tích – tổng hợp dữ liệu từng bệnh nhân và hướng dẫn thử nghiệm lâm sàng).
