Trong khoảng thời gian từ tháng 02 đến tháng 07 năm 2025, nhóm nghiên cứu OUCRU với sự điều phối của Sở Y tế hai tỉnh và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (NHTD) đã tiến hành thu thập các thông tin ban đầu tại 12 đơn vị thuộc nghiên cứu, bao gồm 6 đơn vị tại tỉnh Đồng Tháp (tháng 02 – 04/2025) và 6 đơn vị tại tỉnh Phú Thọ (tháng 04 – 07/2025). Các dữ liệu được thu thập bao gồm:
Dữ liệu sơ cấp:
- Thông tin định lượng: các thông tin được thu thập qua bộ câu hỏi: khảo sát cán bộ y tế về kiến thức, thái độ và thực hành liên quan đến chương trình QLSDKS và khảo sát bệnh nhân về lịch sử sử dụng kháng sinh và quá trình sử dụng kháng sinh khi đang điều trị tại bệnh viện. Các mẫu bệnh phẩm liên quan đến bệnh nhân, môi trường và mẫu nước thải tại đơn vị cũng đồng thời được thu thập và vận chuyển về bệnh viện đa khoa tỉnh để bảo quản và phân tích.
- Thông tin định tính: Các buổi phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm với cán bộ y tế đã được thực hiện để tìm hiểu thực trạng sử dụng kháng sinh tại cơ sở và các nhận định về việc triển khai chương trình QLSDKS
- Dữ liệu thứ cấp: Được trích xuất từ hệ thống thông tin bệnh viện (HIS), bao gồm thông tin về việc sử dụng kháng sinh, vi sinh của bệnh nhân điều trị tại viện
Báo cáo sơ bộ và thảo luận tại Sở Y tế
Sau khi hoàn tất quá trình làm sạch dữ liệu, nhóm nghiên cứu OUCRU đã phối hợp với Sở Y tế hai tỉnh và NHTD chia sẻ kết quả sơ bộ tại hai cuộc họp vào ngày 16/07 tại tỉnh Phú Thọ và ngày 30/07 tại tỉnh Đồng Tháp. Các cuộc họp có sự tham gia đầy đủ của lãnh đạo Sở Y tế và đại diện các đơn vị tham gia nghiên cứu.
Báo cáo sơ bộ phản ánh thực trạng sử dụng kháng sinh tại từng đơn vị, đồng thời đưa ra một số kết luận và khuyến nghị ban đầu. Đáng chú ý, từ dữ liệu HIS, nhóm nghiên cứu đã xây dựng báo cáo sử dụng kháng sinh của từng bác sĩ, khoa/đơn vị điều trị tại các bệnh viện trong giai đoạn 2020 – 2024. Báo cáo cá nhân sẽ là một trong các công cụ thay đổi hành vi giúp nâng cao thực hành kê đơn kháng sinh tại cơ sở. Các đại biểu đã cùng nhau thảo luận về kế hoạch triển khai chương trình QLSDKS tại địa phương. Sở Y tế đã đưa ra các chỉ đạo chiến lược nhằm thể hiện kì vọng mong muốn các đơn vị có thể cải thiện việc dùng kháng sinh trở nên tốt hơn trong một năm can thiệp tiếp theo và sau đó.
Họp nội bộ tại các bệnh viện
Tiếp nối các cuộc họp tại Sở Y tế tỉnh, từ ngày 31/07 đến 06/08, sáu bệnh viện tại tỉnh Đồng Tháp đã tổ chức thành công các buổi họp nội bộ tại bệnh viện. Các buổi họp có sự tham gia của lãnh đạo bệnh viện, lãnh đạo các khoa lâm sàng và các bác sĩ sẽ trực tiếp tham gia chương trình QLSDKS.
Tại các buổi họp, đại diện các đơn vị đã tích cực đóng góp ý kiến về kế hoạch triển khai chương trình trong năm tới. Nhóm nghiên cứu OUCRU cùng với các cán bộ nghiên cứu tại bệnh viện cùng nhau trao đổi và xác định giải pháp để nâng cao thực hành kê đơn trên cơ sở các báo cáo sử dụng kháng sinh tại cơ sở trong các buổi họp này và xuyên suốt quá trình hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao năng lực của dự án.
Kế hoạch triển khai tiếp theo
Trong thời gian tới, nhóm nghiên cứu OUCRU sẽ tiếp tục đồng hành cùng các đơn vị để triển khai các hoạt động trọng tâm của chương trình QLSDKS, bao gồm:
- Cập nhật và xây dựng báo cáo sử dụng kháng sinh của các bác sĩ cho giai đoạn tiếp theo.
- Thực hiện hoạt động giám sát – phản hồi việc kê đơn kháng sinh, phối hợp giữa khoa Dược và các khoa lâm sàng.
- Ứng dụng phần mềm Power BI để phân tích và trực quan hóa dữ liệu sử dụng kháng sinh, hỗ trợ việc theo dõi, giám sát và ra quyết định hiệu quả ở cả cấp khoa/phòng và bệnh viện.
- Hỗ trợ các bác sĩ trong việc tăng cường sử dụng các kháng sinh thuộc nhóm Tiếp cận hướng tới đạt 60% kháng sinh toàn thân chỉ định thuộc nhóm (theo phân loại AWaRe của Tổ chức Y tế thế giới WHO).
- Tập trung vào hoạt động giám sát và phản hồi và ưu tiên rà soát cập nhật các hướng dẫn sử dụng kháng sinh áp dụng tại khoa trọng tâm theo kế hoạch của bệnh viện
- Xây dựng và ứng dụng Báo cáo vi sinh tích lũy để theo dõi xu hướng đề kháng và hỗ trợ sử dụng kháng sinh ban đầu.
- Tăng cường chỉ định xét nghiệm chẩn đoán hợp lý: Hỗ trợ các khoa và phòng xét nghiệm trong thu thập mẫu theo quy trình chuẩn, giải thích kết quả vi sinh và kết nối chặt chẽ giữa lâm sàng và xét nghiệm nhằm nâng cao chất lượng điều trị và phòng ngừa đề kháng.
- Rà soát và cập nhật các hướng dẫn điều trị: Thực hiện rà soát, cập nhật hoặc xây dựng hướng dẫn điều trị, hướng dẫn dự phòng phẫu thuật, hướng dẫn sử dụng kháng sinh phù hợp với dữ liệu vi sinh và bối cảnh địa phương.
