ÄÆ¡n vị tà i trợ
Há»c bổng đà o tạo quốc tế Wellcome
Chủ nhiệm đỠtà i
TS Phạm Thanh Duy
Sốt thương hà n là má»™t bệnh truyá»n nhiá»…m nguy hiểm đến tÃnh mạng, cần Ä‘iá»u trị kháng sinh để ngăn ngừa biến chứng và tá» vong. Tuy nhiên, sá»± lây lan rá»™ng rãi trên toà n cầu cá»§a S. Typhi siêu kháng thuốc (XDR) Ä‘e dá»a hiệu quả cá»§a liệu pháp kháng sinh, khiến azithromycin trở thà nh loại thuốc uống duy nhất còn tác dụng Ä‘iá»u trị bệnh thương hà n siêu kháng thuốc. Äáng e ngại là bệnh thương hà n kháng azithromycin gần đây đã xuất hiện ở Nam Ã, đặt ra nguy cÆ¡ cấp bách vá» bệnh nhiá»…m trùng không thể Ä‘iá»u trị.
Nghiên cứu nà y sẽ giải mã di truyá»n cá»§a các mẫu S. Typhi thu được từ thá» nghiệm lâm sà ng ACT-South Asia nhằm nghiên cứu đặc Ä‘iểm dịch tá»… há»c và cÆ¡ chế tiến hóa cá»§a việc đỠkháng azithromycin ở các quốc gia Nam Ã. Chúng tôi cÅ©ng thá»±c hiện các xét nghiệm cấp phân tá» nhằm xác định các yếu tố thúc đẩy sá»± xuất hiện cá»§a tình trạng kháng azithromycin ở S. Typhi và xác định ảnh hưởng cá»§a các chá»§ng đột biến gây kháng thuốc đối vá»›i sá»± tồn tại và thÃch nghi cá»§a chá»§ng vi khuẩn.
Ngoà i ra, chúng tôi cÅ©ng nghiên cứu tÃnh tương quan giữa đáp ứng Ä‘iá»u trị vá»›i azithromycin và tÃnh nhạy cảm azithromycin cá»§a các chá»§ng S. Typhi (tiến hà nh bên trong và bên ngoà i tế bà o ngưá»i). Dá»± án nà y sẽ tạo ra bá»™ dữ liệu quan trá»ng hướng dẫn các biện pháp kiểm soát sức khá»e cá»™ng đồng và cải thiện việc Ä‘iá»u trị sốt thương hà n.
Chúng tôi sẽ thá»±c hiện nghiên cứu để cảm ứng S. Typhi nhạy cảm vá»›i azithromycin (AzithS) trong nồng độ kháng sinh (azithromycin hoặc azithromycin + cefixime/ciprofloxacin) dưới mức ức chế tối thiểu (sub-MICs), để Ä‘iá»u tra tác dụng cá»§a thuốc đơn so vá»›i kết hợp thuốc đối vá»›i tốc độ tiến hóa cá»§a đỠkháng azithromycin ở S. Typhi. Các vi khuẩn được cấy truyá»n (quần thể tiến hóa) sẽ được giải trình tá»± bá»™ gen để xác định các đột biến kháng azithromycin.
Chúng tôi cÅ©ng sẽ tạo ra các đột biến gen isogenic kháng azithromycin (AzithR) bằng cách đưa các đột biến kháng azithromycin đã biết (R717Q/R717L, gen acrB) và o các chá»§ng phân láºp nhạy cảm kháng sinh bằng cách sá» dụng tái tổ hợp tương đồng Lambda-red. Äá»™ng lá»±c tăng trưởng, khả năng dung nạp kháng khuẩn và khả năng thÃch nghi cá»§a các đột biến isogenic sẽ được Ä‘o lưá»ng so vá»›i các chá»§ng cha mẹ. Hồ sÆ¡ phiên mã (Transcriptional profiling) đáp ứng vá»›i nồng độ dưới mức ức chế tối thiểu phụ (sub-MIC) cá»§a azithromycin cÅ©ng sẽ được nghiên cứu ở chá»§ng AzithS cá»§a cha mẹ và đột biến isogenic AzithR cá»§a nó bằng cách giải trình tá»± RNA. Các thà nghiệm nà y sẽ xác định các yếu tố có thể đẩy nhanh hoặc giảm tốc độ phát triển cá»§a AzithR S.Typhi, và xác định tÃnh thÃch nghi cá»§a đột biến kháng azithromycin và phản ứng cá»§a vi khuẩn khi bị phÆ¡i nhiá»…m vá»›i azithromycin.