Tăng cường nghiên cứu thông qua truyền thông khoa học hiệu quả và củng cố mối quan hệ cộng đồng
Vào tháng 5 năm 2025, hàng trăm chuyên gia về truyền thông khoa học và hoạt động gắn kết cộng đồng và công chúng đã tập trung tại Hội nghị Khoa học Công nghệ Truyền thông và Công chúng (PCST) năm 2025 để thảo luận về chủ đề “Sử dụng Truyền thông Khoa học để Tạo ra Thay đổi Tích cực: Khám phá Sự chuyển đổi, Truyền thống và Căng thẳng”.
Bốn dự án khác nhau tại OUCRU đã được giới thiệu tại hội nghị, nhấn mạnh tầm nhìn của OUCRU nhằm làm cho nghiên cứu trở nên phù hợp và có tác động thông qua các hoạt động thu hút công chúng và cộng đồng hiệu quả, nuôi dưỡng sự hiểu biết, tin tưởng và hợp tác giữa các nhà khoa học và cộng đồng nơi nghiên cứu của chúng tôi được tiến hành và có tác động.
Hiểu biết về bối cảnh và văn hóa: chìa khóa để làm cho sự tham gia trở nên phù hợp và hiệu quả
Thực tiễn tốt trên toàn thế giới một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của việc điều chỉnh truyền thông khoa học cho phù hợp với bối cảnh địa phương. Bà Eva Simarmata , Cán bộ phụ trách Quan hệ Công chúng và Cộng đồng, OUCRU Indonesia, cho biết : “Sự tham gia có ý nghĩa vào khoa học chính là việc trân trọng thực sự những kiến thức sống, truyền thống và trải nghiệm mà cộng đồng đang nắm giữ”.
Một ví dụ là dự án của nhóm Tham gia Cộng đồng và Công chúng thuộc Đại học Oxford (OUCRU) sản xuất một video truyền thông nhắm đến các bậc phụ huynh ở nông thôn, nhằm thuyết phục họ tiêm chủng cho con em mình. Video đã sử dụng các cộng tác viên y tế cộng đồng, tạo nên sự đồng cảm về mặt cảm xúc và phù hợp với văn hóa, từ đó thu hút sự chú ý và quan tâm của cộng đồng.
Hội nghị PCST 2025 là một trải nghiệm mở mang tầm mắt, nhắc nhở tôi về tầm quan trọng của việc bước ra khỏi giới hạn dự án của mình.[…] Hội nghị đã truyền cảm hứng cho tôi kết nối nhiều hơn […] trong khi vẫn giữ vững lập trường vững chắc, lấy con người làm trung tâm.
Nguyễn Hoàng Yến , Cấp cao phụ trách Truyền thông OUCRU Việt Nam
Khoa học mở và sự tham gia mở
Việc thực hành khoa học mở mang đế những cơ hội mới cho cả hai bên, các nhà nghiên cứu và thành viên cộng đồng. Khoa học mở là loại hình nghiên cứu nên được thực hiện bởi nhà nghiên cứu và cộng đồng. Cộng đồng không chỉ là người tiếp nhận, mà còn phải đóng góp để cộng đồng mà họ phục vụ được gắn kết. Khoa học mở sẽ dẫn đến sự tham gia cởi mở.
Tiến sĩ Rajesh Tandon Đồng chủ tịch, Chủ tịch UNESCO về Nghiên cứu dựa vào cộng đồng và Trách nhiệm xã hội trong Giáo dục đại học.
Tuy nhiên, Hanifah Nisrina , Cán bộ Truyền thông và Hợp tác Kỹ thuật số, OUCRU Indonesia cho biết: “ Sự tham gia của công chúng và cộng đồng vào khoa học và hoạt động truyền thông khoa học vẫn chưa được công nhận rộng rãi hoặc tích hợp vào các tổ chức nghiên cứu và học thuật tại Indonesia, trong khi đây phải là một thành phần định hình toàn bộ quá trình nghiên cứu ”.
Trong khi đó, vai trò của các nhà truyền thông khoa học, cán bộ gắn kết công chúng và chuyên gia quan hệ công chúng vẫn còn chưa rõ ràng và chồng chéo ở nhiều quốc gia Nam Bán cầu. Có những khoảng trống trong tài liệu và diễn ngôn, bao gồm sự phụ thuộc vào các nguồn tin tức khoa học nước ngoài (chủ yếu là từ Bắc bán cầu), báo chí khoa học trong nước còn ít được biết đến, báo chí thiếu phê phán hoặc dễ bị thao túng, các hạn chế chính trị, và thiếu sự phối hợp giữa các nhà khoa học và nhà truyền thông khoa học. Ít ai chú ý đến các giải pháp khả thi hoặc các cơ hội mới nổi.
Với tầm nhìn của OUCRU về việc tạo ra tác động toàn cầu thông qua nghiên cứu sức khỏe tại địa phương, tôi tin rằng chúng tôi có vị thế tốt để đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố cộng đồng truyền thông khoa học địa phương trên khắp Đông Nam Á.
Cho dù bằng cách chia sẻ phương pháp, xây dựng quan hệ đối tác khu vực hay cố vấn cho các nhà truyền thông khoa học mới nổi, chúng ta đều có nhiều cơ hội phía trước với tư cách là một chương trình tổng thể.
